Tắc lệ đạo là khi hệ thống dẫn lưu nước mắt bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn. Khi đó nước mắt không còn thoát được xuống mũi như bình thường và sẽ gây ra triệu chứng chảy nước mắt sống, kích thích hoặc làm cho mắt bị nhiễm trùng mạn tính.
Tắc lệ đạo là gì?
Tắc lệ đạo là khi hệ thống dẫn lưu nước mắt bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn. Khi đó nước mắt không còn thoát được xuống mũi như bình thường và sẽ gây ra triệu chứng chảy nước mắt sống, kích thích hoặc làm cho mắt bị nhiễm trùng mạn tính.
Hầu hết lượng nước mắt của chúng ta được tiết ra từ tuyến lệ nằm phía trên của mỗi bên mắt. Nước mắt được tiết liên tục sẽ giúp bôi trơn và bảo vệ bề mặt nhãn cầu, sau đó thoát vào hai điểm lệ rất nhỏ nằm ở góc trong mi trên và dưới. Lượng nước mắt này sẽ tiếp tục chảy qua hai lệ quản nằm trong mi mắt để vào đến túi lệ ở mặt bên sống mũi, sau đó được dẫn xuống mũi thông qua ống lệ mũi. Tại đây, nước mắt sẽ bốc hơi hoặc được tái hấp thu.
Khoảng 20% trẻ sinh ra bị tắc lệ đạo bẩm sinh, nhưng tình trạng này hầu hết sẽ tự khỏi khi bé được 1 tuổi. Ở người lớn, các nhiễm trùng tại mắt, tình trạng sưng nề, chấn thương hoặc khối u sẽ gây ra tắc lệ đạo.
Vì sao lệ đạo bị tắc?
Khi còn trong bụng mẹ, ống lệ mũi của trẻ được che lại bởi một lớp màng mỏng. Sau khi chào đời, nếu lớp màng che này không tự mở ra thì sẽ dẫn đến tình trạng tắc lệ đạo bẩm sinh.
Viêm mũi hoặc viêm xoang mạn tính đều có thể gây tắc lệ đạo. Tình trạng viêm xoang sẽ kích thích các mô tạo sẹo gây tắc nghẽn đường dẫn nước mắt.
Một số các nguyên nhân khác
Bất thường phát triển xương sọ và mặt (dị dạng sọ mặt): như hội chứng Down hoặc các rối loạn khác, làm tăng nguy cơ tắc lệ đạo
Thay đổi do tuổi tác: điểm lệ của người lớn tuổi thường bị hẹp dần, dẫn đến bít tắc điểm lệ làm nước mắt không chảy xuống lệ quản được.
Chấn thương mũi: như trường hợp gãy mũi, mô sẹo sẽ là tác nhân gây nghẹt hệ thống lệ đạo
Pôlíp mũi: là dạng mẩu thịt thừa trong xoang mũi, được hình thành từ niêm mạc mũi ở những người bị viêm mũi dị ứng cũng có thể gây tắc lệ đạo
Viêm kết mạc: bề mặt nhãn cầu và mặt trong mi mắt được bao phủ bởi một lớp màng trong suốt gọi là kết mạc. Đặc biệt sau một đợt viêm kết mạc do siêu vi, hệ thống lệ đạo có thể bị ảnh hưởng theo và dẫn đến tắc nghẽn. Tuy nhiên tình trạng này hiếm khi xảy ra.
Khối u: bất kỳ khối u nào gây chèn ép đường thoát nước mắt.
Cách nhận biết khi bị tắc lệ đạo?
Hệ thống thoát lưu nước mắt có thể bị tắc ở bất kì vị trí nào, gây ra triệu chứng chảy nước mắt sống và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm tại mắt. Các triệu chứng này có thể sẽ nặng lên khi bị cảm lạnh, viêm xoang, hoặc khi ra nắng, gió và nơi có không khí lạnh.
Lệ đạo tắc nghẽn có thể sẽ dẫn đến tình trạng ứ đọng vi trùng trong ống lệ mũi và gây viêm túi lệ. Các triệu chứng của nhiễm trùng bao gồm:
- Viêm (sưng nề), mềm, đỏ ở góc mắt trong hoặc ở khu vực giữa mắt và mũi
- Nhiễm trùng mắt tái đi tái lại
- Xuất tiết nhầy mắt
- Đóng vảy ở lông mi
- Nhìn mờ
- Nước mắt có lẫn vệt máu
- Sốt
Nhìn chung, khi có triệu chứng chảy nước mắt hoặc bị kích ứng, viêm nhiễm kéo dài, bạn cần đi khám bác sĩ nhãn khoa.